नंदिनी ओझा, पूर्वी ओरल हिस्ट्री असोसिएशन ऑफ इंडियाच्या अध्यक्षा (२०२०-२२) https://ohai.info/about-ohai/

* या एक संशोधक, लेखिका, इतिहासकार आणि पुरालेखशास्त्रज्ञ आहेत. त्या एक दशकाहून अधिक काळ नर्मदा बचाव आंदोलन या शक्तिशाली जनआंदोलनाच्या कार्यकर्त्या होत्या. रूपा प्रकाशन गृह, राजहंस प्रकाशन, ओरिएंट ब्लॅकस्वान, राजकमल प्रकाशन आणि मेहता पब्लिशिंग हाऊस यांनी तिची पुस्तके मराठी, हिंदी आणि इंग्रजीमध्ये प्रकाशित केली आहेत.

* डिसेंबर २०१७ मध्ये तिला संगम हाऊस, नृत्य, बंगलोर येथे प्रतिष्ठित लेखकांच्या निवासस्थानाने सन्मानित करण्यात आले. पुन्हा एकदा तिला नोव्हेंबर २०२२ मध्ये रेसिडेन्सी देण्यात आली.

* १९८७ मध्ये सामाजिक कार्यात पदव्युत्तर शिक्षण पूर्ण केल्यानंतर, नंदिनी ओझा यांनी दोन दशकांहून अधिक काळ अशासकीय संस्था आणि लोक चळवळींमध्ये सामाजिक आणि राजकीय कार्यकर्त्या म्हणून काम केले आहे.

*** कार्यक्रम संयोजक, आगा खान ग्रामीण सहाय्य कार्यक्रम (१९८७ - १९८८)
* गुजराथमधील काही दुष्काळी भागातील समाजाला सामायिक मालमत्तेच्या संसाधनांच्या व्यवस्थापनात सहभागी करून घेणे ही संस्थेतील नंदिनीची भूमिका होती. या कामात पाणलोट व्यवस्थापन कार्यक्रमांद्वारे माती आणि पाण्याच्या संवर्धनासाठी लोकांना एकत्रित करणे समाविष्ट होते; पर्यावरण संरक्षण, सामाजिक वनीकरण, बायोगॅस, कृषी विस्तार; पशुपालन, फलोत्पादन, सामुदायिक चारा फार्म इत्यादींद्वारे उत्पन्न वाढीचे कार्यक्रम.

* नंदिनीने देशातील पाच राज्यांचा (मध्य प्रदेश, गुजरात, राजस्थान, पश्चिम बंगाल आणि बिहार) दौरा करून विविध अशासकीय संस्थांच्या कार्याचा आणि लोकचळवळीचा अभ्यास केला. देशाची सामाजिक-राजकीय आणि आर्थिक परिस्थिती अधिक चांगल्या प्रकारे समजून घेण्यासाठी आणि या मुद्द्यांवर काम करणाऱ्या अनेक गट/संघटना आणि चळवळींच्या कार्याशी परिचित होण्यासाठी तिने हा दौरा केला.

* पूर्णवेळ कार्यकर्ता, नर्मदा बचाव आंदोलन-NBA (१९९० -२००१)
NBA च्या कार्यकर्त्या म्हणून, नंदिनी ओझा नर्मदा नदीवर बांधले जात असलेल्या सरदार सरोवर प्रकल्पामुळे (SSP) बाधित झालेल्या लोकांमध्ये राहत आणि काम करत.

* NBA मधील तिची मुख्य जबाबदारी SSP मुळे प्रभावित झालेल्या लोकांचे संघटन जमवणे आणि बळकट करणे तसेच कार्यक्रम, रॅली आणि निदर्शने यांच्या समन्वयामध्ये मदत करणे ही होती,

* सुरुवातीला तीन वर्षे मध्य प्रदेशात आणि नंतर गुजरातमध्ये आठ वर्षे. विशेषत: तिन्ही राज्यांमध्ये राज्य दडपशाही आणि जलमग्नतेच्या काळात ती एनबीए सामूहिक कृतींचा भाग होती. NBA ने मोठ्या प्रमाणावर कृती कार्यक्रमांव्यतिरिक्त प्रकल्पाचे नकारात्मक परिणाम जागतिक बँक, सर्वोच्च न्यायालय, अनेक सरकारी आणि स्वतंत्र समित्यांसह अनेक मंचांसमोर मांडले. या कामाचा एक भाग म्हणून, नंदिनी यासाठी व्यापक संशोधन आणि दस्तऐवजीकरण करण्यात गुंतलेली होती. तिने राष्ट्रीय तसेच आंतरराष्ट्रीय स्तरावर एनबीएचे प्रतिनिधित्व केले आहे. एसएसपीचा मुद्दा जनतेसमोर ठेवण्यासाठी तिने गुजरातमध्ये मोठ्या प्रमाणावर काम केले आहे आणि या विषयावर सार्वजनिक सभा आणि वादविवाद आयोजित करण्यात मदत केली आहे. NBA साठी निधी गोळा करणे ही तिची जबाबदारी होती. एनबीएचा एक भाग म्हणून ती इतर चळवळींना आणि युती उभारणीसाठी अनेक उपक्रमांमध्ये सहभागी होती.

* पोलिस गोळीबार, मारहाण, विनयभंग आणि बलात्कार, राजकीय गुंडांकडून एनबीए कार्यालयांवर हल्ले, सार्वजनिक सभांमध्ये व्यत्यय आणणे, राज्याकडून हालचालींवर निर्बंध, इत्यादींसह राज्य आणि राज्येतर कलाकारांकडून NBA ला गंभीर मानवाधिकार उल्लंघनाचा सामना करावा लागला. NBA मधील नंदिनीचे बरेच काम प्रत्यक्ष आणि अप्रत्यक्ष मानवी हक्क उल्लंघनांना आव्हान देण्याचे होते.

* NBA मधील नंदिनीच्या कामामुळे तिला राज्याचे स्वरूप समजण्यास मदत झाली आहे तसेच राज्येतर हिंसाचार हे प्रबळ विकासाच्या प्रतिमानचे वैशिष्ट्य बनले आहे.

* २००२ मध्ये, ती NBA च्या पूर्णवेळ कार्यकर्त्याच्या भूमिकेतून बाहेर पडली परंतु नर्मदा खोऱ्यात राहणे सुरूच ठेवले, संघर्ष आणि प्रभावित समुदायांशी जवळचे संबंध राखून, या मौखिक इतिहासांचे दस्तऐवजीकरण करण्यात बराच वेळ घालवला.

* २००२ नंतर, तिने मध्य प्रदेशातील बडवानी येथील सरकारी महाविद्यालयात लेक्चरर म्हणून दोन वर्षे सामाजिक कार्याचा पदव्युत्तर अभ्यासक्रम शिकवला.

* २००४ पासून, तिची प्राथमिक आवड आणि लक्ष मौखिक इतिहास दस्तऐवजीकरण, तसेच विविध मुद्द्यांवर लेखन यावर आहे. तिचे लेखन सामाजिक आणि राजकीय विश्लेषण आणि भाष्य तसेच समकालीन इतिहासावर केंद्रित आहे.

* ती सामाजिक आणि राजकीय बदलांची विद्यार्थिनी राहिली आहे आणि तिचे लिखाण यातून तसेच कार्यकर्त्या म्हणून तिच्या पूर्वीच्या कामातून लक्षणीय आहे. ती काल्पनिक आणि गैर-काल्पनिक अशा दोन्ही गोष्टी लिहिते,

* सोशल मीडिया हे आजच्या काळात एक महत्त्वाचे माध्यम असल्याचे मानते आणि त्याचा अर्थपूर्ण वापर करते. 2017 मध्ये, तिची बेंगळुरू येथील संगम हाऊस रायटर्स रेसिडेन्सीसाठी निवड झाली.

*** मौखिक इतिहासाचे दस्तऐवजीकरण
२००४ पासून, नंदिनीचे प्राथमिक लक्ष नर्मदा खोऱ्यातील सरदार सरोवर प्रकल्पाभोवतीच्या संघर्षाचा मौखिक इतिहास, स्थानिक तसेच खोऱ्याबाहेरील चळवळीतील प्रमुख नेत्यांच्या आवाजात रेकॉर्ड करण्यावर आहे. सध्या

* ती मौखिक इतिहास सार्वजनिक डोमेनमध्ये आणण्यात गुंतलेली आहे. ही वेबसाईट या कामाचे फलित आहे. आणि त्याचप्रमाणे 'लढा नर्मदेचा' , (नर्मदासाठी संघर्ष), हे NBA च्या दोन आदिवासी नेत्यांच्या मौखिक इतिहासावर आधारित पुस्तक राजहंस प्रकाशनाने २०१७ मध्ये मराठीत प्रकाशित केले. मराठीतील हे पुस्तक इंग्रजीत अनुवादित करण्यात आले असून २०२२ मध्ये ओरिएंट ब्लॅकस्वानने प्रकाशित केले आहे आणि त्यानंतर त्याचा हिंदी अनुवाद २०२३ मध्ये राजकमल प्रकाशनाने प्रकाशित केला आहे .

* तिने गोळा केलेल्या मौखिक इतिहासावरील मालिकेचा भाग म्हणून ती तिच्या पुढील पुस्तकाच्या हस्तलिखितावर काम करत आहे.

* दुसरे पुस्तक स्वर्गीय श्री गिरीशभाई पटेल यांच्या मौखिक इतिहासाच्या नोंदींवर आधारित आहे ज्यात गुजरात मॉडेल आणि विकास नमुना केंद्रस्थानी असलेल्या SSP- नर्मदा प्रकल्पासह, स्वातंत्र्यापासून २०१७ पर्यंत गुजरातच्या सामाजिक-राजकीय आणि विकासात्मक इतिहासाचा समावेश आहे